Της Ελευθερίας Στρατομήτρου

Ο Στέφανος Νικολαΐδης, δημοσιογράφος στον ΣΚΑΪ και δημιουργός Podcast, ξεκίνησε την καριέρα του ως φιλόλογος, αλλά σύντομα βρήκε τη φωνή του στη δημοσιογραφία. Με αμεσότητα και πάθος γι’ αυτό που κάνει, βλέπει τη δουλειά του ως μέσο για ουσιαστική επικοινωνία με το κοινό. Στην συνέντευξη που παραχώρησε στο TheSpotlight.gr, μοιράζεται τις προκλήσεις και τις αξίες που καθοδηγούν το έργο του στην ταχέως εξελισσόμενη ψηφιακή εποχή.

Ποια ήταν η αφετηρία σου στη δημοσιογραφία και τι σε τράβηξε αρχικά σε αυτόν τον χώρο;

Η αφετηρία μου ήταν η ανάγκη να αφηγηθώ ιστορίες που δεν μένουν στα λόγια, αλλά φτάνουν κάπου βαθύτερα. Ξεκίνησα ως φιλόλογος, αλλά σύντομα κατάλαβα ότι η αγάπη μου για τη γλώσσα ήθελε να «σπάσει» τα όρια της τάξης και να βγει στον κόσμο. Η δημοσιογραφία με τράβηξε γιατί είναι ένα πεδίο όπου κάθε μέρα μπορείς να μάθεις, να αμφισβητήσεις και —το πιο σημαντικό— να ακουστείς για κάτι που έχει σημασία.

Πώς διαφέρει η δουλειά σου στο site από τη ραδιοφωνική δημοσιογραφία; Υπάρχουν διαφορετικές προκλήσεις;

Και τα δύο είναι μορφές αφήγησης, αλλά το μέσο αλλάζει τα «όπλα». Στο site, πρέπει να κερδίσεις τον αναγνώστη μέσα σε δευτερόλεπτα, με τίτλους, λέξεις-κλειδιά και δομημένο λόγο. Στο ραδιόφωνο, κερδίζεις με τη φωνή, τον τόνο, το συναίσθημα — είναι πιο άμεσο και πιο ζωντανό. Η πρόκληση; Στο site πρέπει να πείσεις το μάτι. Στο ραδιόφωνο, το αυτί και την καρδιά.

Ασχολείσαι όμως και με τα podcast. Τι σου προσφέρει η δημιουργία podcast σε σύγκριση με τις άλλες μορφές δημοσιογραφίας στις οποίες δραστηριοποιείσαι;

Τα podcast είναι η πολυτέλεια του χρόνου στην εποχή της ταχύτητας. Σου επιτρέπουν να «βαθύνεις» σε θέματα που αλλιώς μένουν στην επιφάνεια. Είναι σαν να καλείς τον ακροατή σε έναν καφέ και να του λες: «Κάτσε να τα πούμε λίγο πιο σοβαρά». Για μένα, είναι ένα μέσο πιο προσωπικό και πιο ουσιαστικό.

Πώς προσαρμόζεις το ύφος και τον τρόπο παρουσίασης της είδησης σε κάθε διαφορετική πλατφόρμα (site, ραδιόφωνο, podcast);

Κάθε πλατφόρμα έχει τη δική της «γλώσσα». Στο site, ο λόγος είναι κοφτός, πρακτικός και γρήγορος. Στο ραδιόφωνο, χρειάζεται αμεσότητα και ζωντάνια. Στα podcast, μπορώ να αφήσω τη ροή να γίνει πιο φυσική και ανθρώπινη. Το κλειδί είναι να σέβεσαι τον χρόνο και την προσοχή του κάθε κοινού — αλλιώς, απλά σε «προσπερνούν».

Η ταχύτητα της είδησης είναι κρίσιμη στον ψηφιακό κόσμο. Πώς διασφαλίζεις την ακρίβεια της πληροφορίας όταν πρέπει να δημοσιεύσεις γρήγορα;

Επιβεβαίωση και διασταύρωση: δύο λέξεις-ευαγγέλιο. Προτιμώ να χάσω δέκα λεπτά, παρά να χαθεί η αξιοπιστία μου. Δεν υπάρχει τίποτα πιο γρήγορο από το διαδίκτυο — αλλά και τίποτα πιο ανελέητο όταν πέσεις έξω. Οπότε: μάτια ανοιχτά, πηγές αξιόπιστες και αν υπάρχει αμφιβολία, καλύτερα να καθυστερήσεις παρά να βιαστείς.

Βλέπεις να υπάρχει εξέλιξη στον τρόπο που το κοινό καταναλώνει ειδήσεις; Πώς προσαρμόζεσαι σε αυτές τις αλλαγές;

Ο κόσμος θέλει την είδηση «τώρα», «εύκολα» και σε «μικρές δόσεις». Το TikTok journalism και τα podcasts είναι η απόδειξη. Προσαρμόζομαι, αλλά δεν εγκαταλείπω τη μάχη της ουσίας: είτε σε ένα κείμενο 300 λέξεων είτε σε ένα 2λεπτο ηχητικό, προσπαθώ να δώσω βάθος και ποιότητα — ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να παλεύεις με τους αριθμούς των views.

Ποιο είναι το πιο δύσκολο ρεπορτάζ που έχεις κάνει μέχρι σήμερα και γιατί;

Χωρίς δεύτερη σκέψη, το ρεπορτάζ για τη φωτιά στο Μάτι το 2018. Ήταν μια εμπειρία που δοκίμασε όχι μόνο τις δημοσιογραφικές μου αντοχές, αλλά και τα ανθρώπινα όριά μου. Δεν είναι εύκολο να βλέπεις από τόσο κοντά την απώλεια και την καταστροφή και να πρέπει την ίδια στιγμή να κάνεις σωστά τη δουλειά σου. Το κουβαλάω ακόμα.

Υπάρχει κάποια συνέντευξη που έχεις πάρει και που σε επηρέασε βαθιά ή σου άλλαξε την οπτική για κάτι;

Ναι, μια συνέντευξη με έναν νεαρό επιζώντα τροχαίου. Μου θύμισε ότι πίσω από κάθε «αριθμό» που αναφέρουμε στα δελτία ειδήσεων, υπάρχει μια πραγματική ζωή, με όνειρα, απώλειες και μάχες. Από τότε, προσπαθώ να βλέπω τις ειδήσεις λιγότερο ως γεγονότα και περισσότερο ως ανθρώπινες ιστορίες.

Η δημοσιογραφία σήμερα δέχεται έντονη κριτική. Πώς πιστεύεις ότι μπορεί να ενισχυθεί η αξιοπιστία και η εμπιστοσύνη του κοινού;

Με ειλικρίνεια και διαφάνεια. Να παραδεχόμαστε τα λάθη μας, να δείχνουμε τις πηγές μας και να αποφεύγουμε τον εντυπωσιασμό για χάρη των κλικ. Αν συνεχίσουμε να βλέπουμε τη δημοσιογραφία ως υπηρεσία και όχι ως εμπόρευμα, τότε υπάρχει ελπίδα να ξαναχτίσουμε εμπιστοσύνη.

Αν μπορούσες να δώσεις μια συμβουλή στους νέους δημοσιογράφους, ποια θα ήταν;

Να θυμούνται πάντα γιατί ξεκίνησαν. Όταν χαθεί το πάθος και η περιέργεια, όλα γίνονται μηχανικά. Και επίσης… να έχουν γερά παπούτσια και γερή υπομονή — γιατί η αλήθεια σπάνια βρίσκεται στο γραφείο. Συνήθως κρύβεται σε κάποιο σοκάκι, ανάμεσα σε χέρια που δεν έχουν ακόμα μιλήσει.